Veelgestelde vragen over de wettelijke certificering van cv-installateurs

Aanleiding is een rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid uit 2015 over de gevaren van koolmonoxide bij cv-ketels. Hieruit blijkt dat het koolmonoxideprobleem groter is dan tot dan toe bekend was. De Onderzoeksraad concludeert dat het merendeel van de ongevallen met koolmonoxide betrekking heeft op moderne en goed onderhouden cv-ketels. Verder constateert de raad dat periodiek onderhoud aan installaties geen afdoende bescherming vormt tegen koolmonoxideongevallen. De verschillende kwaliteitslabels zoals keurmerken, erkenningen en certificeringen bieden te weinig garantie voor daadwerkelijk professionele aanleg en veilig onderhoud. De overheid heeft de aanbeveling van de raad overgenomen om een wettelijk verplichte en uniforme erkenningsregeling in te stellen, maar daarbij wel gekozen voor een zwaarder middel, namelijk een certificeringsregeling.

Vanaf 2020 mogen alleen gecertificeerde installatiebedrijven met vakbekwame installatie- en onderhoudsmonteurs nog werkzaamheden aan gasgestookte cv-installaties, gas-sfeerhaarden en warmtapwatertoestellen uitvoeren. De installatie- en onderhoudsmonteurs moeten aantoonbaar voldoen aan specifieke vakbekwaamheidseisen. Dit wordt wettelijk vastgelegd.

Niet-gecertificeerde bedrijven die na het in werking treden van de wettelijke regeling tóch werkzaamheden aan gasgestookte cv-installaties uitvoeren, zijn in overtreding. De gemeente kan hen een dwangsom opleggen. Opdrachtgevers moeten altijd een gecertificeerde installateur een gastoestel in bedrijf laten stellen. Gebeurt dit niet, dan pleegt de opdrachtgever een (economisch) delict.

Nee. Er is straks wel één wettelijk kader, waaraan certificeringsregelingen moeten voldoen die kunnen worden aangewezen. Voor de eenduidigheid in de markt zal er één beeldmerk worden gebruikt. Er kunnen specifieke certificatieschema’s komen voor kleine bedrijven en zzp’ers. Techniek Nederland dringt hierop aan.

Nee. De verantwoordelijkheid voor onderhoud blijft bij de eigenaar van de installatie liggen. De onderhoudsfrequentie wordt bepaald door de fabrikantvoorschriften.

Als de wettelijke certificering niet tot het gewenste resultaat leidt, namelijk het terugdringen van het aantal koolmonoxideslachtoffers, wordt verplichte inbedrijfstelling en jaarlijks onderhoud van de cv-ketel mogelijk wel bespreekbaar.

Als de politiek akkoord gaat met de wetswijziging is de wettelijke certificering naar verwachting vanaf 2020 van kracht. Dat jaar is een overgangsjaar om installatiebedrijven en cv-monteurs voldoende tijd te geven om zich aan te passen aan de wettelijke verplichtingen. Pas begin 2021 moeten alle bedrijven die werk uitvoeren aan verbrandingstoestellen en de luchttoevoer en rookgasafvoeren écht gecertificeerd zijn. Vanaf dat moment geldt een verbod voor het werken aan cv-ketels door niet-gecertificeerde bedrijven.

De cv-ketel en het warmwatertoestel zelf en de kanalen voor luchttoevoer en rookgasafvoer vallen straks onder de nieuwe certificeringsregeling. De gasleidingen en de warmte-afgiftesystemen maken geen onderdeel uit van de wettelijke certificering. Techniek Nederland vindt dat óók de gasleidingen onderdeel van de regeling moeten zijn.

Dit is zo goed als zeker. Aangezien de minister de wetgeving lang geleden heeft aangekondigd en in de Tweede Kamer tot nu toe geen bezwaren zijn uitgesproken, is de kans nu wel heel groot dat de politiek hiermee instemt. Dit verwachten we voor deze zomer.

De certificeringsregeling heeft een positief effect op de kwaliteit en levert veiligere cv-installaties op. Het aantal koolmonoxide-ongevallen zal daardoor drastisch dalen. Het verrichten van werkzaamheden aan cv-ketels wordt een gereglementeerd beroep: niet iedereen mag zich zomaar cv-installateur noemen. Dit is een wens die al sinds het verdwijnen van de Vestigingswet leeft bij de leden. Het gaat om een wettelijke regeling: alle cv-installateurs en cv-onderhoudsbedrijven moeten eraan voldoen. Er ontstaat dus een gelijk speelveld.

Ja. De nieuwe regeling wordt een wet. Dat betekent dat de regeling verplicht is en geldt voor alle bedrijven die gasverbrandingsinstallaties plaatsen en onderhouden en voor alle monteurs die deze toestellen in bedrijf stellen. Techniek Nederland zal de regeling opnemen in de lidmaatschapseisen.

Helemaal niets. De regeling heeft alleen betrekking op installateurs van gasverbrandingstoestellen, niet op elektrotechnische installaties, sanitaire installaties of gasleidinginstallaties.

Dat is nog niet bekend, maar is mede afhankelijk van de tarieven die de certificerende instellingen gaan hanteren en de grootte van uw bedrijf.

Er zijn eenmalige kosten om het certificaat te verkrijgen en jaarlijks terugkerende kosten om het certificaat te behouden. Techniek Nederland dringt erop aan de kosten zo laag mogelijk te houden, met name voor kleine bedrijven en ZZP’ers. Een certificatieschema speciaal voor deze bedrijven moet eenvoudig zijn en zo min mogelijk bureaucratische werkzaamheden (en dus kosten) opleveren. Daarbij dringen wij aan op een driejaarlijkse organisatie-audit en voldoende -maar een beperkt aantal- audits van uitgevoerde werkzaamheden aan cv-ketels.

Monteurs die werkzaamheden aan cv-ketels verrichten moeten hun vakbekwaamheid toetsen. Er komt in mei een online zelftoets waarmee monteurs -op vrijwillige basis- een eerste indicatie kunnen krijgen van hun vakbekwaamheid. Alle monteurs moeten zowel een theorie- als een praktijkexamen afleggen. Monteurs die niet voldoende vakbekwaam zijn, moeten zich laten bijscholen. Voor werkgevers die afdragen aan het scholingsfonds is subsidie van opleidingsfonds OTIB beschikbaar.

Bedrijven die beschikken over vakbekwame monteurs, die de examens behaald hebben, kunnen een certificering aanvragen. Zij moeten onder meer hun bedrijfsproces goed regelen. Techniek Nederland stelt voor haar leden een model Kwaliteitshandboek beschikbaar. Een certificerende instelling bepaalt vervolgens op basis van een auditbezoek van de organisatie en van de correct uitgevoerde werkzaamheden of het bedrijf in aanmerking komt voor certificering.

Gecertificeerde bedrijven voeren een speciaal beeldmerk en komen te staan op een online-register van gecertificeerde bedrijven dat de overheid bijhoudt.

Ja, ook zzp’ers moeten straks gecertificeerd zijn. Doen zij dit niet, dan mogen zij geen gasverbrandingstoestellen meer in bedrijf stellen en worden zij niet opgenomen in het online-register met gecertificeerde installateurs. Techniek Nederland wil een speciaal certificatieschema dat zo eenvoudig mogelijk is en zo min mogelijk bureaucratische werkzaamheden (en dus kosten) oplevert. Daarbij dringen wij aan op een driejaarlijkse organisatie-audit, en voldoende -maar een beperkt aantal- audits van uitgevoerde werkzaamheden aan cv-ketels. Daarnaast stellen wij een bonus-malussysteem voor; wanneer de certificerende instelling bij het bedrijf tekortkomingen constateert, vindt de volgende audit eerder plaats dan wanneer het bedrijf de werkzaamheden correct heeft uitgevoerd.

Er zijn straks naar verwachting meerdere certificerende instellingen die de audits kunnen afnemen. Techniek Nederland publiceert een lijst zodra die beschikbaar is.

Er zijn standaard handboeken beschikbaar. Die kunt u aanpassen aan uw eigen bedrijfssituatie. Voor leden stellen wij een digitaal handboek ter beschikking. Eventueel organiseren wij workshops in de regio om u te helpen bij het invullen van het handboek.

Dat is nog niet bekend. Dat geldt ook voor de tijdsduur van een bedrijfsaudit. Dit hangt af van grootte van het bedrijf en het aantal inbedrijfstellings- en onderhoudswerkzaamheden dat u uitvoert. Techniek Nederland stelt audits op afstand voor en een bonus-malussysteem; wanneer de certificerende instelling bij het bedrijf tekortkomingen constateert, vindt de volgende audit eerder plaats dan wanneer het bedrijf de werkzaamheden correct heeft uitgevoerd.

Wij verwachten dat de kwaliteitsregelingen na de zomer worden gepubliceerd. U ontvangt hierover dan zo snel mogelijk bericht.

Dat is mogelijk. Techniek Nederland wil dat er zo snel mogelijk specifieke regelingen komen voor kleine bedrijven en zzp’ers. Dit certificatiesysteem moet eenvoudig zijn, zo min mogelijk bureaucratische werkzaamheden (en dus kosten) opleveren en volledig gericht zijn op het correct uitvoeren van de werkzaamheden. Daarbij dringen wij aan op een driejaarlijkse organisatie-audit en een beperkt aantal audits van uitgevoerde werkzaamheden aan cv-ketels.

Mogelijk komen er deelcertificaten voor collectieve rookgasafvoeren, de eerste aanleg bij nieuwbouw en werkzaamheden bij onderhoud en reparatie. Techniek Nederland is hier echter geen voorstander van.

Cv-installateur wordt een ‘gereglementeerd’ beroep. De overheid heeft er geen vertrouwen in dat een erkenningsregeling daarbij voldoende waarborgen biedt om koolmonoxide-ongevallen terug te dringen. Daarom kiest de overheid voor een zwaarder middel: certificering. Certificering verloopt via een certificeringsregeling van een ‘schemabeheerder’, zoals InstallQ (was: KvINL) of SCIOS. Certificerende instellingen, zoals KIWA, TUV of Dekra controleren de bedrijven en de werkzaamheden. Bij een erkenningsregeling is er geen controle van het bedrijf of de werkzaamheden door een certificerende instelling.

De kosten van certificering zijn hoger dan die voor een erkenning. Techniek Nederland hamert er bij de overheid op de kosten (en de administratieve lasten) zo laag mogelijk te houden gezien het grote aantal kleine bedrijven een zzp’ers in de branche. Overigens krijgen álle bedrijven die werkzaamheden aan cv-ketels uitvoeren straks te maken met deze kosten; het is een wettelijke regeling en geldt daarmee voor iedereen.

Zij mogen straks geen werkzaamheden aan cv-ketels meer uitvoeren. Alléén gecertificeerde bedrijven mogen na het plaatsen van de installatie of na een onderhoudsbeurt de cv-ketel weer in bedrijf stellen.

Het is logisch om de kosten door te berekenen, maar de ondernemer bepaalt zelf of hij dat doet. De minister gaat ervan uit dat consumenten rekening moeten houden met een prijsstijging van € 7,50 voor een onderhoudsbeurt en € 45,00 voor de aanleg van een nieuwe installatie.

Ja, De certificering is op bedrijfsniveau (procescertificering); voorwaarde voor certificering is dat alle cv-monteurs over aantoonbaar vakmanschap beschikken. Hiermee wil de minister voorkomen dat ondeskundige monteurs nog werkzaamheden aan gastoestellen verrichten.

We verwachten dat bedrijven die al over een OK CV, BRL 6000-16 of SCIOS- certificaat beschikken, relatief eenvoudig de stap kunnen maken naar de wettelijke certificering. Ook de eventuele bijscholing en examinering voor monteurs die beschikken over OK CV, BRL 6000-16 en SCIOS zal beperkt zijn.

Alle opgeleverde en onderhouden installaties moeten straks door de monteur afgemeld worden. Hieruit zullen de certificerende instellingen via steekproeven projecten selecteren om te controleren. Het is dus in de eerste plaats aan de certificerende instelling om maatregelen te nemen als werkzaamheden niet correct zijn uitgevoerd. Het ministerie van BZK controleert of de certificerende instellingen hun taak goed uitvoeren.

Gemeenten kunnen niet-gecertificeerde bedrijven die tóch werkzaamheden aan cv-ketels uitvoeren een boete opleggen. Dat geldt ook voor consumenten die een niet-gecertificeerd bedrijf inschakelen.

Techniek Nederland helpt gemeenten met het instellen van een meldpunt voor onveilige installaties. Het gecertificeerde bedrijf moet alle ongevallen met koolmonoxide verplicht melden aan de overheid en bij de certificerende instelling.

Overtreding van de regels kan ook gevolgen hebben voor het lidmaatschap van Techniek Nederland.

Alle cv-monteurs moeten straks hun vakbekwaamheid aantonen. Op de website http://www.vakmanschapco.nl/ is een online zelftoets beschikbaar waarmee monteurs -op vrijwillige basis- een eerste indicatie kunnen krijgen van hun vakbekwaamheid. Alle monteurs moeten zowel een theorie- als een praktijkexamen afleggen. Monteurs die niet voldoende vakbekwaam zijn, moeten zich laten bijscholen. Voor werkgevers die afdragen aan het scholingsfonds is subsidie van opleidingsfonds OTIB beschikbaar.

Een praktijkexamen kan uitsluitend worden afgelegd wanneer de theorietoets met positief resultaat is afgerond. Vanaf heden is het mogelijk om monteurs in te schrijven en de theorietoets te laten maken via de website http://www.vakmanschapco.nl/. Via deze website is tevens een praktijkexamen te boeken bij diverse, door InstallQ geaccrediteerde, examenlocaties. Data en tijden zijn binnenkort beschikbaar!

Een theorietoets kost € 80,- exclusief btw per deelnemer. De kosten voor een praktijkexamen verschilt per aanbieder. Meer informatie hierover is te vinden op http://www.vakmanschapco.nl/.

In samenwerking met Installatiewerk heeft het ROVC een eendaagse scholing ontwikkeld op de vestigingen van Installatiewerk. Ook sommige installateurs stellen hun bedrijfsruimte beschikbaar als bijscholingslocatie. De verwachting is ook dat enkele fabrikanten op hun eigen opleidingslocatie een training en examens aanbieden. Meer informatie is hierover te vinden op de informatiepagina over de Examentraining CO-certificering. 

De prijzen verschillen per aanbieder. Voor bedrijven die afdragen aan het scholingsfonds is subsidie van opleidingsfonds OTIB beschikbaar. Meer informatie is hierover straks te vinden op een speciale website.

Techniek Nederland verwacht dat aanbieders van trainingen allerlei mogelijkheden gaan aanbieden die wellicht korting opleveren.

De bijscholing kan ook incompany worden verzorgd, het praktijkexamen niet!  Een praktijklocatie moet bijvoorbeeld zijn gecertificeerd. Bedrijfsscholen komen wel in aanmerking voor zo’n certificatie.

De bijscholing van ROVC duurt 1 dag. Aan het eind van deze dag maakt de monteur direct het theorie-examen. Bijscholing is niet nodig wanneer de zelftoets, het theorie- en het praktijkexamen aantonen dat de monteur over voldoende vakbekwaamheid beschikt.

Alle monteurs moeten straks hun vakbekwaamheid toetsen. Op de website http://www.vakmanschapco.nl/ is een online zelftoets waarmee monteurs -op vrijwillige basis- een eerste indicatie kunnen krijgen van hun vakbekwaamheid. Alle monteurs moeten zowel een theorie- als een praktijkexamen afleggen. Monteurs die niet voldoende vakbekwaam zijn, moeten zich laten bijscholen.

Een certificerende instelling beoordeelt het installatiebedrijf bij de aanvraag van het certificaat, met steekproeven van uitgevoerde werkzaamheden en met administratieve audits. De overheid controleert de certificerende instellingen en verricht ook steekproeven.

Toezicht en handhaving wordt in handen gelegd van gemeenten, maar die zullen hier -los van de praktische haalbaarheid- naar verwachting geen prioriteit aan geven. Wij vinden het cruciaal dat er voldoende handhaving komt. Daarom stellen wij voor dat de Autoriteit Consument en Markt of een andere instantie erop toeziet dat niet-gecertificeerde bedrijven die via hun websites kenbaar maken tóch werkzaamheden aan cv-ketels te verrichten, een boete krijgen.

Er komt een verplichting om alle ongevallen met koolmonoxide te melden bij de gemeente. De gemeente is vervolgens verplicht om actie te ondernemen. De minister ontvangt de rapportage van de ongevallen. Als daartoe aanleiding is, zal de minister aanvullende maatregelen nemen.

Ja. Gemeenten kunnen handhavend optreden. Als zij situaties tegenkomen waarbij niet-gecertificeerde bedrijven of onbekwame monteurs aan het werk zijn geweest, kan een dwangsom worden opgelegd.

Nee, dat is nog niet bekend. De verwachting is dat de overheid hierover na de zomer gaat communiceren; dan is de wetgeving definitief vastgesteld is.

Gecertificeerde bedrijven zijn straks te vinden in een online register waarop de overheid alle gecertificeerde bedrijven vermeldt. Gecertificeerde bedrijven zijn verplicht om een voorgeschreven beeldmerk te gebruiken. Techniek Nederland stelt voor om hiervoor het OK CV logo te gaan hanteren.

De gecertificeerde cv-installateurs zijn straks te vinden op een online register van de overheid. Daarnaast gaat de overheid consumenten via een campagne wijzen op de noodzaak een gecertificeerde cv-installateur in te schakelen. Techniek Nederland vindt dat de overheid zo’n campagne intensief en gedurende meerdere jaren zou moeten voeren om bewustwording te creëren bij consumenten. Techniek Nederland zal deze campagne ondersteunen.

Techniek Nederland stelt straks een kwaliteitshandboek ter beschikking. Alle vakbekwame monteurs ontvangen een zogenoemd Vakpaspoort waaruit blijkt dat zij over de vakbekwaamheid beschikken om koolmonoxide-risico’s te voorkomen. Daarmee kunnen zij hun vakbekwaamheid ook zichtbaar maken naar klanten. Op basis van de behoefte van de leden zullen wij voorlichting geven en ondersteuning op maat geven.

Nee. Wel voert Brandweer Nederland jaarlijks een publiekscampagne om bewoners bewust te maken van de gevaren van koolmonoxide en het belang van veilige CO-melders op de Nederlandse markt. Techniek Nederland doet mee aan deze campagne. Verkoop, installatie en controle van CO-melders moet wat ons betreft worden toegevoegd aan de wettelijke certificeringsregeling.

De Nederlandse overheid kan een CO-sensor in cv-ketels niet verplicht stellen. Wel wil de overheid dat cv-ketelfabrikanten CO-sensors in hun toestellen opnemen. De overheid bepleit in Brussel het verplicht stellen van CO-sensoren op Europees niveau.

Ja. De nieuwbouw mag dan op korte termijn gasvrij worden, voor de bestaande bouw is dat een zaak van lange adem. Er zijn nu nog steeds 7 miljoen gasinstallaties in gebruik. De komende jaren worden nog honderdduizenden gastoestellen geplaatst, al of niet in combinatie met een duurzame oplossing. We zijn dus voorlopig niet van het aardgas af.

Techniek Nederland is hier voorstander van. Het is echter aan verzekeraars om hier afspraken over te maken en dit op te nemen in de polisvoorwaarden.

Techniek Nederland vindt dat een certificeringsregeling gekoppeld moet worden aan een verbod op de verkoop van cv-ketels aan niet-gecertificeerde bedrijven en particulieren. Dit bevordert de veiligheid en maakt de handhaving en controle efficiënter. Afspraken hierover kunnen we niet in Nederland maken; dit moet binnen de Europese Unie gebeuren.

Mogelijk komt er een aparte wettelijke certificering voor collectieve rookgasafvoeren. Techniek Nederland is hier echter geen voorstander van. Er is al langere tijd voorlichtingsmateriaal beschikbaar voor eigenaren-bewoners van appartementen, VvE-besturen, VvE-beheerders en professionele verhuurders. Het infoblad en de handreiking zijn gratis te downloaden via Rijksoverheid.nl. Breng deze handreiking onder de aandacht van VvE's en verhuurders om hen bewust te maken van de risico’s.