Met grote macht komt grote verantwoordelijkheid, luidt het spreekwoord. Terwijl ik zit te tikken aan deze column, hoor ik op de achtergrond het nieuws over de val van kabinet-Schoof. Een partij stapt op en de samenwerking klapt. Samenwerking betekent dat alle partijen op dezelfde manier meedoen. Hoe toepasselijk is dat voor onze keten?
Momenteel zitten we als ETD-keten nog middenin de discussies over de afgifteplicht Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA, ‘e-waste’) voor ondernemers in retail en reparatie. Fabrikanten hebben jaren hiervoor gelobbyd. Dit voorstel geeft naar mijn smaak ETD-ondernemers nog steeds te weinig ruimte om ingeleverde apparaten te repareren of te refurbishen. Zij onderkennen hun verantwoordelijkheid om consumentenelektronica een langer leven te gunnen in een groeiende markt waar consumenten meer en meer zullen vragen om reparatie en refurbishment. ETD-ondernemers nemen een kritische houding aan over de inzameling, want het doel is niet om te recyclen, maar om apparaten te hergebruiken.
De Europese Commissie zet zich al jaren in voor inzameling van e-waste voor hergebruik. Ze heeft terecht de druk opgevoerd op fabrikanten, die als eerste in de keten uitgebreide producentenverantwoordelijkheid dragen voor e-waste. Via de Ecodesign-wetgeving komt er in juli 2025 een verplichting voor grote bedrijven om openbaar te maken hoeveel onverkochte consumentenproducten ze hebben vernietigd, inclusief de redenen daarvoor. Deze rapportageverplichting geldt zowel voor onverkochte voorraden als voor geretourneerde producten. Dat zijn goede stappen in de circulaire economie.
Mij viel kortgeleden het ronkende bericht op dat producentenstichting OPEN naar voren bracht als de nieuwe ‘kiloknaller’ voor 2024: 239 miljoen kilo e-waste is ingezameld. Mooi, maar eind 2024 werd de wettelijke 65% inzamelnorm door de inmiddels oud-staatssecretaris van I&W, Chris Jansen (PVV), losgelaten. Waar OPEN zegt dat ze meer dan ooit inzamelen, zegt dat met de nieuwe norm eigenlijk weinig over hoeveel echt van de markt gekomen producten is ingezameld.
Eind 2024 pleitte een fabrikantenorganisatie nog voor een consumentenbijdrage per apparaat per aankoop voor een fonds. Maar waarom een extra consumentenbijdrage, terwijl producentenstichting OPEN in 2024 vijftig miljoen euro kon teruggeven aan aangesloten fabrikanten? Dat is verantwoordelijkheid laten liggen. E-waste is de snelst groeiende afvalstroom in Nederland, stelde de Inspectie Leefomgeving en Transport in 2024 vast. Dat is dit jaar nog eens bevestigd door de Europese Commissie voor de hele EU.
Wie ontwerpt, produceert en bepaalt de gebruiksduur van al die apparaten die uiteindelijk als e-waste in containers eindigen? In haar afscheidsinterview wees Wendy de Wild van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Afval- en Reinigingsdiensten erop dat meebetalen aan een fonds door grote fabrikanten niet voldoende is. Zij moeten producentenverantwoordelijkheid nemen voor het ontwerp, de demonteerbaarheid en de levensduur van producten: “Daar moet echt nog wet- en regelgeving voor komen om die producenten daartoe te dwingen.”
Waar sommige ondernemers grote kansen zien, laten anderen die lopen. Dat is van alle tijden. ETD-ondernemers hebben nu alle kans om deel te zijn van de circulaire economie en om in hun duurzame bedrijfsmodel te investeren door te focussen op hergebruik, reparatie en refurbishment. Consumenten zullen daar steeds meer naar vragen. Voor Retail2Repair 2025 in Delft (op 4 november 2025) zullen we alle deelnemers laten meedoen in de mogelijkheden voor circulair werken. Uiteindelijk gaat het in onze circulaire economie om ‘doen’, of zoals onze nieuwe voorzitter Mark Harbers bij zijn aantreden opmerkte: “Niet eerst een perfect plan, begin alvast heel praktisch.”
Iedere twee maanden schrijft Martin Hof, branchemanager consumentenelektronica bij Techniek Nederland, een column in Elektro Retail Magazine (ERM). Hierin deelt hij de standpunten van Techniek Nederland met betrekking tot consumentenelektronica, de elektrotechnische detailhandel, reparatie en refurbishment én geeft zijn visie op recente ontwikkelingen.
Download hier deze column uit ERM juli 2025.
Eerdere columns teruglezen?
Download deze hieronder:
Mei 2025 - Slimme studenten
Maart 2025 - Gegarandeerd!
Januari 2025 - Lang Leve Elektronica
November 2024 - Reparatie duurt het langst
September 2024 - Goed verpakt
Juni 2024 - Hoofdlijnen
April 2024 - Reparatie: de nieuwe norm
Februari 2024 - Wegwerpen, of niet wegwerpen?
