Wie denkt dat een wasmachine na twee jaar stuk mag gaan, heeft het mis. Met de Campagne 'Garantie maar 2 jaar? Vaak niet waar!' wijst de ACM consumenten op hun rechten rondom garantie en de reparatie van producten. Terecht, maar het geeft ook een incompleet beeld over hoe de garantie werkt in de praktijk. In dit artikel behandelen we de belangrijkste onderdelen van de garantiewetgeving, laten zien waar deze schuurt en wat jij als retailer kunt doen.
Wat de garantiewetgeving complex maakt
In Nederland kennen we geen vaste garantietermijn. De Nederlandse wet (art. 7:17 BW) zegt dat een product de eigenschappen moet bezitten die je redelijkerwijs mag verwachten. Voor een waterkoker is dat korter, voor een wasmachine is dat langer. Elke claim moet individueel beoordeeld worden op basis van deze omstandigheden:
- Soort product: een wasmachine gaat langer mee dan een waterkoker.
- Prijsniveau: hoe duurder, hoe langer de verwachte gebruiksduur.
- Toezeggingen van de verkoper: belooft deze vijf jaar, dan telt dat mee.
- Gebruik door de consument: goed onderhoud verlengt de gebruiksduur, verkeerd gebruik kan garantie beperken of laten vervallen.
Verwachte gebruiksduur
Daarmee is garantie in Nederland geen zwart-witbegrip, maar een weging van omstandigheden. Eerder is met de sector al een gebruiksduurtabel opgesteld (2014), die consumenten en retailers handvatten moest geven over de verwachte gebruiksduur van apparaten. Hoewel dit initiatief destijds waardevol was, sluit de tabel niet meer aan bij de huidige praktijk en productontwikkelingen. Daarom wordt de gebruiksduurtabel momenteel herzien, zodat consumenten, retailers en fabrikanten opnieuw kunnen beschikken over een actueel en betrouwbaar referentiekader. Juist dit is nodig om gebruiksduur, repareerbaarheid en kwaliteit op een zichtbare en begrijpelijke manier te communiceren.
Regresrecht werkt niet
In geval van een defect klopt de consument terecht aan bij de winkelier, want daar is het product gekocht. Maar de verantwoordelijkheid om garantie te verlenen ligt bij de fabrikant, want deze heeft het product ontworpen en op de markt gebracht. Omdat de winkelier het loket is waar de consument zijn recht op garantie moet halen, kent de wet het regresrecht (art. 7:25 BW). Hiermee mag de winkelier de kosten van een garantieclaim verhalen op de fabrikant. In de praktijk blijkt dat het regresrecht vaak niet uitvoerbaar. Fabrikanten stellen zich afwijzend op, procedures zijn traag en ingewikkeld en discussies over bewijs zorgen voor extra vertraging. Daardoor blijven winkeliers met de kosten zitten. Uit service naar de klant nemen zij deze lasten op zich, maar dat gaat ten koste van hun marge.
De nuance die ontbreekt
Met hun campagne wijst de ACM consumenten terecht op hun rechten bij garantie en reparatie. De ACM gebruikt de wasmachine als voorbeeld, wat geen volledig beeld geeft. De regels gelden namelijk voor álle producten: van smartphones tot kleding en van meubels tot televisies. Door in campagnes vaste termijnen te noemen, ontstaan verkeerde verwachtingen en discussies aan de toonbank. Winkeliers melden dat al bij Techniek Nederland.
Een juridisch én circulair vraagstuk
Een falend garantiesysteem raakt niet alleen de portemonnee, maar ook de circulaire economie. Als consumenten denken dat hun rechten na twee jaar ophouden, worden apparaten te vroeg weggegooid. Winkeliers hebben te weinig ruimte om reparaties aan te bieden zolang het regresrecht niet werkt. Het verlengen van de levensduur van grote apparaten met slechts twee jaar kan per apparaat tientallen kilo’s materiaal en honderden kilo’s CO₂-uitstoot besparen. Garantie is dus ook een circulaire hefboom:
- Consumenten krijgen vertrouwen om te kiezen voor reparatie.
- Retailers kunnen service blijven bieden zonder zelf op te draaien voor de kosten.
- Fabrikanten worden gestimuleerd tot kwaliteit en repareerbaarheid.
Wat is er nodig?
Garantie is in Nederland geen simpel getal. Het is een afweging, vastgelegd in de wet, maar in de praktijk vaak bron van conflict. Zolang regresrecht niet functioneert, betalen vooral de winkels de prijs. Een eerlijk en goed werkend systeem maakt reparatie de norm en weggooien de uitzondering. Precies daarom is dit onderwerp actueler en urgenter dan ooit.
Techniek Nederland zit zich in voor:
- Heldere communicatie: geen vaste termijnen, maar uitleg over de factoren die de gebruiksduur bepalen. Dit moet zichtbaar en begrijpelijk zijn voor consumenten.
- Een werkend regresrecht: fabrikanten moeten hun wettelijke verplichtingen nakomen.
- Gezamenlijke verantwoordelijkheid: overheid, toezichthouder, fabrikanten en retail moeten samen zorgen voor een systeem dat consumenten beschermt én circulariteit versterkt.
Wat kun je als retailer doen?
- Zorg dat je voldoet aan de garantieregels correct toepast. Hierbij kun je gebruikmaken van de sectorbrief van de ACM.
- Communiceer in je klantcontact helder over de garantie op het product, zowel bij verkoop als bij service. De downloads in het Pakket Consumentenkoop & Garantie helpen je hierbij. En bezoek de ledenbijeenkomsten in oktober voor meer kennis en inspiratie.
- Beroep je op het regresrecht. Hoe weerbarstig deze vaak ook werkt in de praktijk, je hebt er in veel gevallen recht op. Bekijk de pagina Regresrecht voor de beknelde detaillist voor meer informatie.
Techniek Nederland staat klaar om je te ondersteunen hierbij. Heb je vragen over garantie of behoefte aan advies? Neem dan contact op met Techniek Nederland Advies via 088 543 27 77 of advies@technieknederland.nl.
