In de Rijksbegroting zijn diverse maatregelen bekendgemaakt die moeten bijdragen aan het oplossen van het groeiende woningtekort. De Woningbouwalliantie, met daarin meer dan 20 organisaties betrokken bij de woningbouw, verwelkomt het pakket als een forse eerste stap in het aanjagen van de bouw van betaalbare en toekomstbestendige woningen. Volgens de alliantie waarvan ook Techniek Nederland deel uitmaakt is er echter aanzienlijk meer nodig om het grote woningtekort op te lossen en Nederland uit de crisis te investeren.
De Woningbouwalliantie bepleitte in juni van dit jaar bij Kamerleden en kabinet miljarden vrij te maken voor de bouw van betaalbare en duurzame huizen. Hiermee willen de samenwerkende partijen de naderende economische crisis dempen en een inhaalslag maken om het immense woningtekort van meer dan 330.000 woningen terug te dringen en een impuls te geven aan ons woon- en leefklimaat. Met het Prinsjesdagpakket zet het kabinet volgens de Woningbouwalliantie nu een belangrijke eerste stap in de richting van een hogere woningproductie.
Positief signaal van kabinet
De Woningbouwalliantie reageert positief op het ‘klaarzetten’ van een Nationaal Garantiefonds voor de woningbouw en het naar voren halen en verhogen van de Woningbouwimpuls. De alliantie kan zich vinden in een verruiming van de tijdelijke verlaging van de verhuurdersheffing. Ook de toegezegde vrijstellingsgrens voor de stikstofdepositie tijdens de bouw van woningen draagt bij aan het vlot trekken van een groot aantal woningbouwplannen. In de begroting komt extra geld beschikbaar voor flexpools met deskundigen die gemeenten helpen om de woningbouwplannen te versnellen. Volgens de Woningbouwalliantie is dat positief, maar is er meer nodig om de woningbouw echt naar een structureel hoger niveau te brengen.
Nu investeringskans benutten
De woningbouwalliantie benadrukt dat dit het moment is om de woningbouw te benutten als één van de groeimotoren van Nederland. Door betaalbare woningen in duurzame woongebieden te bouwen kunnen we tegelijkertijd belangrijke maatschappelijke doelstellingen met betrekking tot klimaat, energie en grondstoffen realiseren. Dit levert een verbetering op van het woon- en leefklimaat. Om dat mogelijk te maken moet het Rijk bijdragen aan investeringen in grote gebiedsontwikkelingen. Bij gemeenten, corporaties en marktpartijen ontbreekt hiervoor namelijk de investeringskracht. De Woningbouwalliantie vindt dat de eenmalige woningbouwimpuls van 1 miljard euro structureel moet worden. Zo kunnen we het aandeel betaalbare woningen op bouwlocaties vergroten en locaties sneller tot ontwikkeling brengen door het saneren van verouderde bedrijfsterreinen, aanleg van infrastructuur en het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving.
Méér zicht op voortgang van de woningbouw
De enorme woningbouwopgave vereist een effectief samenspel tussen lokale, regionale en landelijke overheden met inzet van kennis, regie, regelgeving en investeringen. Het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) pakt hierin haar rol en dat is positief. Ook andere departementen zouden medeoverheden in staat moeten stellen om hun taak te vervullen en de opgaven efficiënt en gebiedsgericht aan moeten pakken volgens de Omgevingswet. Het is daarbij belangrijk dat provincie en Rijk meer zicht krijgen op de voortgang van de woningbouw. Dat is mogelijk via een nationale monitor woningbouwrealisatie.
Geef starters en doorstromers een kans
De voorgenomen afschaffing van de overdrachtsbelasting voor jongeren vergroot de kansen voor starters op de woningmarkt maar de maatregel leidt niet tot een hogere woningproductie. Verruiming van het budget voor startersleningen doet dat wel. De verhoging van de overdrachtsbelasting voor woningcorporaties en beleggers heeft negatieve gevolgen voor de nieuwbouw. Er is in plaats daarvan lastenverlichting nodig om meer betaalbare nieuwbouw te realiseren.