Einde TF-signaal vanaf 1 juli: mogelijk grote gevolgen voor huurders/eigenaren elektrische boilers

Wat is er aan de hand?

Vanaf 1 juli 2021 stoppen de netbeheerders met het uitzenden van het Toon Frequent signaal (TF-signaal) in steeds meer gebieden. Het TF-signaal zorgt voor het schakelen tussen dag- en nachttarief voor elektriciteit. Bij dit systeem verstuurt een zender signalen via het elektriciteitsnet. Dit signaal is een verouderd en kostbaar systeem waar tegenwoordig betere en goedkopere alternatieven voor zijn.

We weten al een tijdje dat de netbeheerders het TF- signaal vanaf 1 juli 2021 in steeds meer gebieden gaan uitschakelen. Dit leek vooral gevolgen te hebben voor consumenten die nog geen slimme meter hebben. Zonder die slimme meter kunnen mensen niet meer schakelen tussen laag en hoog tarief. Daarom hebben de netbeheerders de afgelopen maanden flink ingezet op het gratis aanbieden van zo’n slimme meter aan huishoudens waar nog niet zo’n meter hangt.

We wisten ook dat het uitschakelen van het TF-signaal gevolgen kan hebben voor verschillende apparaten die mee schakelen op het TF-signaal, zoals bepaalde typen elektrische boilers. Lange tijd dachten wij – evenals de netbeheerders zelf – dat het uitschakelen van het TF-signaal voor de werking van elektrische boilers geen gevolgen zou hebben. Het plan was dat het signaal ‘s nachts zou worden uitgeschakeld, op het moment dat de betreffende boilers dus aan staan, dan zouden mensen namelijk gewoon warm water houden. Recent hebben de netbeheerders echter aangegeven dat het arbotechnisch niet verantwoord is om ’s nachts het TF-signaal uit te schakelen. Daarom wordt het TF-signaal nu overdag uitgeschakeld: als de boilers uit staan. En daardoor gaan deze elektrische boilers niet meer vanzelf aan.

De meeste elektrische boilers kun je eenvoudig met de hand weer aanzetten. Maar bij een deel van de boilers kan dat helaas niet. Voor deze boilers moet er een oplossing worden gezocht voordat het TF signaal wordt uitgezet. Zonder specifieke oplossing warmen deze boilers namelijk niet meer automatisch op. Dat betekent concreet dat vanaf 1 juli 2021 heel wat mensen met koud water komen te zitten als ze niet tijdig actie ondernemen.

Hoe groot is het probleem?

De afgelopen weken hebben we vanuit Techniek Nederland met de netbeheerders geprobeerd een beeld te krijgen van hoe groot het probleem is. Schattingen van het totaal aantal elektrische boilers loopt op tot misschien wel 250.000. Maar het is niet duidelijk om hoeveel boilers (zowel huurboilers als boilers in eigendom) het totaal gaat die mee schakelen op het TF-signaal en dus vanaf 1 juli een probleem opleveren.

Het is ook niet duidelijk bij hoeveel van die probleemgevallen de consument het simpel zelf kan oplossen door de boiler handmatig aan te zetten en in hoeveel gevallen er een (elektrotechnisch) monteur aan te pas moet komen.

Aanvullend probleem is dat voor iedereen met een elektrische boiler, die niet meer alleen in de nacht opwarmt, geldt dat de energiekosten omhoog gaan. Deze kosten betaalt men aan de energieleverancier. Dit zijn maandelijks terugkerende kosten, waardoor het voor de klant loont om een vaste oplossing te zoeken, zoals bijvoorbeeld een schakelklok.

De uitdaging is nu om álle mensen met een elektrische boiler tijdig - voor 1 juli - te laten checken óf zij een probleem hebben. En zo ja, of ze dat zelf eenvoudig kunnen oplossen of dat ze daarbij de hulp van een professional nodig hebben.

Wie moet het probleem oplossen?

De uitdaging om iedereen die het betreft tijdig te informeren is in eerste instantie aan de netbeheerders. Het zijn de netbeheerders die het TF-signaal uitschakelen omdat het verouderde, dure techniek betreft. Bovendien moet het TF-signaal verdwijnen in verband met afspraken die gemaakt zijn op het gebied van verduurzaming/Klimaatakkoord. Vanuit de netbeheerders wordt daarom een consumentencampagne opgezet.

Maar het zijn ook uw klanten (verhuurders van boilers) die mogelijkerwijs in de problemen komen. En mensen die zelf een boiler in eigendom hebben en een (elektrotechnisch) monteur nodig hebben om hun probleem op te lossen, zullen wellicht ook aankloppen bij de leden van Techniek Nederland. We hebben daarom vanuit Techniek Nederland aan de netbeheerders aangegeven dat we graag bereid zijn om informatie mee te geven aan onze leden, zodat u uw klanten kunt informeren.

Wat kunt u doen?

Verhuurt u elektrische boilers of heeft u deze in onderhoud? U kunt uw klanten actief informeren over de veranderingen die eraan komen.

Op de website van Netbeheer Nederland is algemene informatie en een stappenplan beschikbaar waarnaar u uw klanten kunt verwijzen.

• • Uw klanten kunnen zelf checken wanneer het TF-signaal uitgaat in het betreffende gebied.
  • Uw klanten kunnen zelf checken of ze actie moeten ondernemen om na het uitzetten van het TF-signaal nog warm water te hebben.

We hebben een voorbeeldbrief opgesteld die u desgewenst kunt gebruiken voor de communicatie richting uw eigen klanten. Er zijn twee versies:

• • Versie 1: klant gaat zelf na wanneer TF-signaal verdwijnt en of hij zelf de boiler aan kan zetten.
  • Versie 2: u vult in op welke datum het TF-signaal bij de betreffende klant verdwijnt en klant checkt of hij de boiler zelf aan kan zetten.

Natuurlijk kunnen klanten die geen onderhoudscontract hebben, maar wel informatie willen, ook contact opnemen met u. U kunt ze in eerste instantie vragen het stappenplan te doorlopen en als er problemen ontstaan, contact met u opnemen.

Helaas is er door de netbeheerders (nog) niet voorzien in een speciaal telefoonnummer waar mensen met hun vragen terecht kunnen. We blijven er vanuit Techniek Nederland op aandringen dat dit alsnog wordt geregeld.

Geen garanties

Met al deze inspanningen om (een deel van de) mensen te bereiken is het probleem van deze mensen nog niet 1-2-3 opgelost. Omdat we niet weten om hoeveel ‘probleemgevallen’ het gaat en omdat er nog maar zo weinig tijd rest tot 1 juli 2021 kunnen we geen enkele garantie geven dat onze leden hun klanten allemaal hebben kunnen bereiken, laat staan hebben kunnen helpen met een oplossing.

Helaas hebben onze inspanningen om de datum van 1 juli 2021 naar achteren te verplaatsen niet geleid tot een algeheel uitstel. Maar niet bij iedere netbeheerder gaat het signaal op 1 juli 2021 uit. Bij Stedin gaat het boilersignaal bijvoorbeeld pas met ingang van 1 januari 2022 in fasen uit. Op de website van de netbeheerders staat de informatie over het moment waarop het signaal in welke gebieden wordt uitgezet.

Wij hebben heel duidelijk met Netbeheer Nederland afgesproken dat zij in hun communicatie geen simpele verwijzing naar installateurs mogen opnemen en zeker geen beloften mogen doen naar de klant toe dat installateurs hun problemen komen oplossen vóór 1 juli 2021.

Wie gaat dit betalen?

Als het gaat om wie (de klant, de verhuurder of de netbeheerder) de eventuele monteurskosten moet betalen bij probleemgevallen met boilers, hebben we aangegeven dat de netbeheerders ook daarover geen algemene uitspraken mogen doen over huurboilers.

Verhuurt u elektrische boilers of heeft u deze in onderhoud? Dan raden wij u aan om goed te bekijken wat er in de huur- en onderhoudscontracten precies afgesproken is. Uiteindelijk is het aan u als ondernemer om te beslissen of u (een deel van) de kosten voor uw rekening neemt of dat u deze doorberekent aan de klant. In het geval van boilers in eigendom, zijn de kosten voor de eigenaar. In geen van de gevallen verwachten we dat de netbeheerders kosten voor hun rekening nemen.

Overige informatie

Het verdwijnen van het TF-signaal betekent ook dat consumenten zonder slimme meter niet meer kunnen schakelen tussen een hoog en een laag tarief. Mocht u hierover vragen krijgen van uw klanten, dan kunt u hen het beste doorverwijzen naar de website van Netbeheer Nederland.

Als de boiler verzegeld is, dan mag deze worden geopend als u zegelrecht met erkenning voor elektrotechniek van InstallQ, Sterkin, KvINL of SEI heeft. Het zegelrecht is bedoeld voor het veilig werken aan (huis)installaties met een hoofdzekering tot en met 3x80 Ampère. Meer informatie vindt u bijvoorbeeld op de website van InstallQ. U kunt daar ook zegelrecht aanvragen.

Op zaterdag 15 mei heeft het consumentenprogramma Kassa een item gewijd aan het verdwijnen van het TF-signaal. Een woordvoerder van Netbeheer Nederland heeft in de uitzending toegelicht wat er aan de hand is en waar consumenten meer informatie kunnen vinden. U kunt de uitzending terugkijken via: Kassa | Uitzending | 15 mei 2021 - Kassa - BNNVARA (vanaf 22.14).